ارزیابی کارایی روشهای زمین آماری در تهیة نقشة تغییرات TDS و PH چشمه‌ها (مطالعة موردی: حوضة آبخیز میرده، کردستان)

هدف از انجام این پژوهش، تعیین مناسب‌ترین روش میان‌یابی به منظور بررسی و تحلیل مکانی اندازة اسیدیته و غلظت املاح محلول چشمه‌های حوضة آبخیز میرده واقع در شمال غربی استان کردستان است. به این منظور 268 دهنه چشمه از مجموع 907 چشمة موجود در منطقة مورد مطالعه به‌صورت تصادفی انتخاب شد و پس از اندازه‌گیری EC و PH چشمه‌ها، 168 نمونه از چشمه‌ها به‌عنوان چشمه‌های آموزشی به‌صورت تصادفی و با پراکنش مناسب انتخاب شد و از 100 چشمة باقیمانده برای آزمایش و اعتبارسنجی مدل استفاده شد. تجزیه‌و‌تحلیل مقایسه‌ای بین روشهای زمین آمار مانند کریجینگ معمولی و کریجینگ ساده، کریجینگ جهانی و روشهای معین مانند عکس فاصله، تابع شعاعی، چند جمله‌ای موضعی، چند جمله‌ای عام در میزان توانایی آنها در تخمین غلظت PH و TDS چشمه‌ها انجام گرفت. نتایج ارزیابی صحت با استفاده از چشمه‌های آزمایشی نشان داد که در تخمین غلظت املاح محلول روش چندجمله‌ای عام درجه3 با داشتن پایین‌ترین میزان RMSE (69/66) و همچنین در تخمین PH روش کریجینگ ساده با کمترین RMSE (005/0) نسبت به سایر روشها نتایج بهتری در برآورد مشخصه‌های متناظر داشته‌اند. بنابراین با استفاده از نقشه‌های درون‌یابی شده این مشخصه‌ها می‌توان نسبت به تخمین مقادیر TDS و PH سایر چشمه‌های موجود در حوضه اقدام کرد. بررسی نتایج به‌دست آمده از درون‌یابی مقادیر TDS انطباق بسیار خوبی با تغییرات ژئومرفولوژی و توپوگرافی منطقه داشته و در مناطقی که فعالیت‌های انسانی بیشتر بوده و اراضی کشاورزی بیشتری وجود دارد، میزان شوری و غلظت املاح محلول چشمه‌ها افزایش یافته است.